Lisa is 28 als zij in een burn-out belandt. Voor de buitenwereld staat zij ogenschijnlijk midden in het leven. Zij heeft een dynamische baan voor 36 uur in de week bij een grote organisatie. En in haar vrije tijd is Lisa druk met haar sociale leven, vakanties en vrijwilligerswerk. Echt een bezig bijtje. Maar schijn bedriegt: “Ik compenseerde een rotperiode op mijn werk met een overvolle agenda. Ik dacht, als het op mijn werk niet gaat, dan zorg ik dat ik het daarbuiten wél leuk heb”.
Op haar werk verliep het al langere tijd niet lekker. Lisa kampte met een hoge werkdruk binnen een chaotische afdeling. Omdat zij zich zo rot voelde op haar werk, compenseerde zij dit door veel leuke dingen te gaan doen naast haar werk. Ook ging Lisa sporten, want dat is goed voor je. En niet zomaar sporten, maar met een personal trainer. De nadruk lag op presteren en niet op haar hoofd leeg maken. Van haar collegae kreeg zij te horen om wat rustiger aan te doen. Een weekje uitrusten moest soelaas bieden. Daarna ging Lisa verder zoals zij voorheen deed.
“Mijn agenda stond bomvol, terwijl mijn lichaam vroeg om rust en regelmaat. Maar een burn-out, nee, dat zou mij niet overkomen!”.
Zij onderschatte de impact van haar levensstijl op haar gezondheid. De coaching die zij toen al had hielp wel, maar tot op zekere hoogte. “Het is net als autorijden”, vergelijkt Lisa. “De theorie zat goed, maar met alleen de theorie kon ik nog niet rijden. Ik paste het toe als het mij uitkwam. Ik was een echte “pleaser” en dan is “nee” zeggen en je grenzen aangeven hartstikke moeilijk. Dit gedragspatroon zat diep geworteld bij mij, dus ik was erg gewend om dit (onbewust) aan te houden. Ik had blijkbaar een burn-out nodig om dit patroon écht te gaan doorzien”.
En die burn-out kwam.
Na haar laatste vakantie afgelopen november dacht zij “Kom maar op”. Lisa achtte zich goed uitgerust nadat zij tijdens haar vakantie vooral veel had geslapen. Nog 4 dagen heeft zij het volgehouden op de werkvloer. Maar tijdens deze dagen had zij al geen focus en ging alles aan haar voorbij. Het werd haar teveel. “Mijn hoofd stond op knappen. Ik zag de letters verschuiven op mijn beeldscherm. Ik werd duizelig, onwel en ik ging hyperventileren”, Lisa realiseerde dat het echt foute boel was. Zij was opgebrand. Vanaf dat moment zat zij thuis, ziek gemeld.
Haar burn-out is één grote waarschuwing, al ervoer zij dit in het begin niet zo. “Accepteren dat je bent opgebrand is moeilijk. Ik was ook kwaad dat de organisatie waarvoor ik werkte er voor gezorgd had dat ik niet meer het leven kon leiden zoals ik gewend was. Het duurde bij mij best lang voor het kwartje viel en er niet meer tegen vocht. Maar acceptatie is wel het halve werk, want dan pas kun je écht gaan herstellen”.
Nu ervaart Lisa haar burn-out als een echte wake-up call.
Zij ziet in dat haar levensstijl niet te doen is. “Het is de kunst om grenzen te leren aangeven, vooral op mijn werk. Ik moet veel meer voor mijzelf op leren komen en vooral luisteren naar mijzelf. En een eigen mening vormen. Ik nam altijd allemaal maar aan wat anderen zeiden”.
Lisa vertelt over hoe haar perfectionisme en FOMO (Fear Of Missing Out) haar tegenwerkt. Er is volgens haar echt een verband tussen perfectionisme en het ontwikkelen van een burn-out. “Ik ben wat dat betreft een échte millenial, beïnvloedbaar door Social Media, vooral Instagram. Hierdoor was het nooit genoeg en nooit goed genoeg. Ook qua leuke dingen als restaurantjes en reizen. Ik wilde niets missen, overal bij zijn en het ook nog eens perfect doen”.
Waarom zo snel mogelijk professionele hulp inschakelen zo belangrijk is!
Nu zij aan het herstellen is moet Lisa er niet aan denken om dit alleen, zonder professionele hulp, te moeten doen. Zij vertelt dat de drempel voor haar laag was. “Ik kende jou al, je wist mijn verhaal. Ik wilde het niet nog een keer vertellen. Gelukkig kon ik direct bij jou terecht, iemand waarbij ik mij vertrouwd voelde, mij al kent en weet wat er speelt . Het fungeerde echt als vangnet”.
Als advies aan mensen die nu veel stressklachten ervaren of midden in hun burn-out zitten wil zij meegeven dat professionele hulp belangrijk is voor je herstel: “Zoek iemand die je vertrouwt, bij wie je je op je gemak voelt. En schakel zo snel mogelijk professionele hulp in. Dit zorgt voor een sneller herstel en voorkomt onnodige complicaties. Daarbij kijkt een professional objectief naar jouw situatie. Hierdoor leer je zelf ook op een andere manier naar jouw situatie en gedrag te kijken. Dat is heel waardevol”.
“Ik heb veel met andere mensen over mijn situatie gepraat, maar die zien het subjectief. Ze staan vaak te dichtbij om mijn situatie op een afstand te bekijken. Een professioneel hulpverlener kan dat wel”. Lisa ervaart dat zij heel fijne mensen om zich heen heeft. Toch ervaart zij ook onbegrip.
“Mijn omgeving weet niet wat ik doormaak, waardoor ik mij onbegrepen voel. Kaartjes die je gestuurd krijgt doen goed, maar écht begrijpen doet je omgeving je niet. Ze vergeten ook snel”.
Verhalen van lotgenoten hielpen haar in het begin enorm.
“Als je midden in een burn-out zit weet je niet of iets klopt. Horen die klachten erbij of juist niet? Een burn-out geeft een deuk in je zelfvertrouwen, je twijfelt dan aan alles. Herkenning in een verhaal doet goed”.
“Ik ben er nog niet”, vertelt Lisa, “Om mijn werk straks op te pakken is het nodig om aan mijzelf te werken. Helaas zit re-integratie er nu niet in vanwege de corona-crisis. Maar het is voor straks belangrijk om zelfvertrouwen op te bouwen en mijn eigen mening te vormen zodat ik makkelijker mijn grenzen aan kan geven. Daarnaast wil ik leren mij niet beter voor te doen dan dat ik mij werkelijk voel. Ik ben altijd degene met die glimlach en die vraagt hoe het met jóu gaat. Hoe rot ik mij ook voel. Dit kan mensen op het verkeerde been zetten”.
Op dit moment is zij vooral aan de slag met energiemanagement in plaats van timemanagement. Lisa is alert op de signalen van haar lichaam die aangeven of zij niet over haar eigen grenzen gaat. “Zodra ik slapeloze nachten krijg en buikpijn dan is dat het teken dat ik gas terug moet nemen”.
Aan het einde van dit interview geeft Lisa nog wat goede tips.
Wat zij enorm mist is de kennis over burn-out en stressklachten binnen bedrijven. “Het wordt zwaar onderschat. Als hier meer aandacht voor is, dan kan ook veel sneller hulp worden ingeschakeld en meer begrip worden ontwikkeld”.
Voor counsellors, coaches en psychologen wil Lisa meegeven dat acceptatie een belangrijk thema is binnen de begeleiding. “Als professional heb je als taak om je cliënt te informeren over hoe belangrijk dit is, dat je écht door die acceptatiefase heen moet”. Dus haar advies is om bij deze fase stil te blijven staan en het belang hiervan te bespreken. Een goede tip van haar, want veel mensen willen zo snel mogelijk herstellen, zonder de realiteit van hun situatie eerst te accepteren. Hierbij is het volgens Lisa belangrijk dat je als professional goed inschat hoever iemand is binnen dit proces (alvorens verder te gaan in het herstelproces). Dit heeft zij zelf als helpend ervaren.
“En mocht je zelf een burn-out hebben, geef jezelf tijd. Geef het acceptatieproces tijd. Hoe langer je tegen je burn-out vecht, hoe langer het gaat duren. En het lijkt eindeloos, maar het komt echt goed. Je gaat je echt beter voelen. Zoek op wat je nodig hebt, waar je behoefte aan hebt en waar je zelf zin in hebt. En luister vooral niet naar goedbedoelde adviezen vanuit je omgeving (die leggen onbedoeld weer druk op). En schakel zo snel mogelijk professionele hulp in en neem de tijd voor je herstel”.
Zes waardevolle tips gebaseerd op dit interview:
- Opgebrand of overspannen? Schakel zo snel mogelijk professionele hulp in. Dit zorgt voor een sneller herstel en kan complicaties voorkomen. Zorg ervoor dat je je vertrouwt voelt bij je counsellor, coach of psycholoog; Het gevoel dat je alles kunt vertellen.
- Voor jouw naasten is het moeilijk te begrijpen waar je doorheen gaat. En voor jou is dit lastig uit te leggen. Vraag aan je hulpverlener of het mogelijk is dat je een keer samen met bijvoorbeeld je partner op gesprek komt. Jouw hulpverlener kan goed uitleggen wat een burn-out is en welke impact dit op jouw leven heeft.
- Een naaste kan ook een keer alleen op gesprek komen voor meer uitleg en een goed gesprek. Voor naasten is dit net zo goed een lastige situatie waar zij niet goed raad mee weten. Ook zij zijn op zoek naar een modus om hiermee om te kunnen gaan.
- Lisa geeft terecht aan dat acceptatie van haar situatie haar hielp om écht te herstellen. Wees je ervan bewust dat deze fase enorm belangrijk is. En let op! Ook jouw hulpverlener kan in dezelfde valkuil trappen door teveel focus te leggen op het resultaat in plaats van op de rem te trappen. Merk je dit? Bespreek dit met je counsellor, coach of psycholoog.
- Mensen die net als Lisa perfectionistisch zijn doen er goed aan om, het liefst preventief, hieraan te werken.
- Lees, zodra dit je weer lukt, boeken en verhalen van lotgenoten. Dit kan heel fijn zijn. Een aantal van mijn favorieten: “De lessen van burn-out” van Annegreet van Bergen, “Niets” van Maaike Helmer en “Op de bank” van Florien Vaessen
Blijk van Waardering
Ik vind het geweldig om dit soort artikelen voor jou te schrijven, al kost het mij tijd en energie, denk echt in uren werk! Ik hoop dat je hier dan ook echt wat aan hebt. Mocht dit zo zijn en wil je een blijk van waardering geven? Dat is lief! Dit kan door:
- Dit artikel te delen met iemand anders die hier baat bij heeft.
- Een reactie te geven onder dit artikel.
- Of deel dit artikel op Social Media, zoals Facebook of LinkedIn.
Ik ben Roos Streumer (1973). Meer dan 25 jaar, waarvan 11 jaar als psychosociaal therapeut, ben ik werkzaam geweest binnen de GGZ, het Sociaal Domein en binnen het Psychosociaal Werk.
In 2024 leg ik mijn werkzaamheden als therapeut neer voor iig een jaar. Ik weet nog niet weet of en wat ik met mijn opgedane kennis, vaardigheden en werkervaring ga doen.
Wel wil ik graag contact houden met het werkveld. Dit doe ik door mij in te zetten als coördinator voor Psychosociaal Portaal.
En daarnaast door “Lessen in Levenskunst” waarin ik tips, inspiratie en pragmatische oefeningen deel voor meer rust, richting en regie in jouw dagelijks leven. Gebaseerd op levenservaring, meer dan 25 jaar werkervaring en 11 jaar ondernemerschap binnen deze sector.