Hoe meer veerkracht je hebt, hoe makkelijker het voor jou is om op een goede manier om te gaan met verlies, veranderingen en tegenslag. En omdat ieder mensenleven nu eenmaal komt met ups en downs, is het geen overbodige luxe om dit verder te ontwikkelen. Maar het vergroten van je veerkracht, kan dit wel en zo ja, hoe doe je dat?
Mijn interesse in het fenomeen veerkracht begon jaren geleden toen ik werkzaam was als re-integratiecoach. Verlies van je baan of je gezondheid waardoor je niet meer kunt werken zoals voorheen, gaat je nu eenmaal niet in de koude kleren zitten. Een belangrijke basis wordt onder je voeten weg getrokken. Voor veel van mijn cliënten was dit dan ook moeilijk te verteren.
– De hoop verloren of nog genoeg om voor te gaan?-
Ik herinner mij nog een cliënt. Hij was ’n aantal maanden terug zijn baan als makelaar kwijtgeraakt. Diep ongelukkig schoof hij aan voor een gesprek. Het verlies van zijn baan en daarmee ook zijn status had er zo diep bij hem ingehakt, dat hij alle hoop op een betere toekomst had verloren. En zo voelde hij zich ook, verloren. Het leven hoefde voor hem niet meer zo. Ook mijn advies om eens in gesprek te gaan met een psycholoog wimpelde hij af. Die kon hem toch niet teruggeven wat hij kwijt was.
Anderzijds had ik cliënten die ondanks hun belabberde situatie op zoek gingen naar de mogelijkheden die zij nog wel hadden. Dit gaf ruimte voor ’n nieuw perspectief op hun leven. Verlies en tegenslag betekende voor hen niet het einde en zij gingen hun leven anders invullen. Er was nog genoeg om voor te gaan. Deze veerkracht gaf hen de regie weer terug in handen.
Maar wat is veerkracht eigenlijk?
Veerkracht is een eigenschap die je het vermogen geeft om goed om te gaan met verdriet, verlies, veranderingen en tegenslag. Iets wat ieder mens goed kan gebruiken in het leven. Sommige mensen geloven dat je deze eigenschap hebt of niet hebt. Ik ben ervan overtuigd dat het vergroten van je veerkracht echt mogelijk is. Dat je kunt leren terugveren naar je basis of nog beter, hoe je van tegenslag en verlies kunt leren en groeien.
Zeker als je veel van jezelf, je omgeving en je leven verwacht krijg je meer tegenslagen en teleurstellingen te verduren. Je veerkracht vergroten is juist dán belangrijk. Daarbij beschermt het je tegen een burn-out of andere psychische klachten. Ik vermoed zomaar eens dat meer veerkracht ervoor zorgt dat je krachtiger uit je burn-out komt. Ik zie het krijgen van een burn-out ergens als een life-event “an sich”, vandaar. Tijd om hier mee aan de slag te gaan.
– Hoe doe je dat?-
Voor het antwoord heb ik mij laten inspireren door TEDx Talk van Lucy Hone. Naar aanleiding van verlies van haar dochter aan een auto-ongeluk ervoer zij dat 3 strategieën haar hierbij hielpen. Daarnaast heb ik mij laten inspireren door mijn (werkend) leven, opleidingen en een hoop leesvoer.
Strategie 1: Vergroten van je veerkracht door het besef dat lijden en pijn deel uit maken van het leven.
Verdriet, verlies, tegenslag; Je gaat het allemaal een keer meemaken in het leven. Het besef dat dit erbij hoort vergroot je veerkracht. Het voorkomt dat je denkt “Waarom ik?” en “Het is niet eerlijk!”. Je kunt maar beter mentaal voorbereid zijn dat nare dingen nu eenmaal gebeuren. In het boek “Niets” van Maaike Helmer las ik: “Het leven is je niets verschuldigd”. Een spijker op de kop! Niemand is je iets verschuldigd, het leven geeft je nu eenmaal geen garanties. Wat je wilt is niet altijd wat je krijgt. Soms heb je pech, heel veel pech!
De kunst is om dit te accepteren, want boosheid, verzet en frustratie helpen je niet. En verwar acceptatie niet met “je erbij neerleggen”. Als je je erbij neerlegt, dan laat je je leiden door gevoel. Je laat het over je heen komen en je voelt je slachtoffer van wat je is aangedaan. Acceptatie betekent dat je ruimte creëert voor je gedachten en gevoelens. Ze mogen er zijn, maar je laat je er niet door leiden. Je accepteert de situatie zoals deze is met daarnaast het besef dat dit niet altijd zo zal blijven. En dit geeft hoop, wat van belang is om verder te gaan.
Strategie 2: Vergroten van je veerkracht door zorgvuldig te zijn in waar je je aandacht op richt.
Richt je op wat je kunt veranderen en accepteer wat je niet kunt veranderen. Klinkt als “cliché-kul”, ik weet het, maar dit is zo ontzettend waar. Een lastige klus, want zo zitten wij mensen helemaal niet in elkaar. Wij zijn van oudsher zo “geprogrammeerd” dat we ons richten op wat opgelost moet worden.
In de oertijd keken we niet naar de mooie dingen om ons heen, maar lag de focus op hetgeen wat ons leven kon bedreigen. We hebben het hier over ons oeroude stresssysteem, die nog afstamt uit de tijd dat we nog een vis waren (uit: Van big bang tot burn-out). Heel handig als overlevingsstrategie in een bedreigende situatie. Maar in onze huidige tijd is dit juist niet altijd dé strategie om met moeilijke situaties om te gaan.
– Zoek de mogelijkheden binnen je beperkingen-
Veerkrachtige mensen hebben een weg gevonden om aandacht te hebben voor het goede om ons heen. En gelukkig kun je dit ontwikkelen. Ik zag dat bij een aantal van mijn cliënten. Zij konden door omdat zij zich konden richten op het goede. Zij konden zich vasthouden aan wat het leven nog waardevol maakt. Een mooie manier om dit te leren is bijvoorbeeld dagelijks schrijven in “dagboek met een roze bril”.
“There is so much to live for. Don’t lose what you have to what you have lost” – Lucy Hone
- Dus verlies niet wat je hebt aan wat je hebt verloren.
- Laat niet van je afnemen door wat van jou afgenomen is.
Verlies je zelfvertrouwen niet in wat je bent verloren, je werk of je gezondheid. Één van mijn balletdocenten zei altijd “Zoek de mogelijkheden binnen je beperkingen”. Een wijze uitspraak. Want je accepteert wat jou beperkt en je richt je op wat wel kan, de mogelijkheden. Onderzoek deze.
Tijdens mijn lessen had ik dit hard nodig doordat ik beperkt werd door een nare liesblessure. Hierdoor richtte ik mij op meer subtiele details, waardoor ik juist groeide als danser.
Strategie 3: Vergroten van je veerkracht door de vraag: “Helpt dit mij of schaadt dit mij?”
“Wat ik nu doe of denk, helpt het mij? Doe ik mijzelf pijn door dit te denken. Schaadt het mij als ik dit doe? En wat heb ik werkelijk nodig? Wat gaat mij wél helpen?”. Wat jou helpt is persoonlijk en kan totaal anders zijn dan wat een ander helpt in eenzelfde situatie.
Jezelf deze vragen stellen is een belangrijke strategie die je leert binnen counselling en therapie. Het is ook erg breed inzetbaar. Je kunt jezelf steeds deze vragen stellen, ook op andere momenten in het leven. Het mooie hiervan is dat je de regie weer in eigen handen neemt. Vaak laten we ons tijdens moeilijk situaties van verlies en tegenslag meeslepen door goedbedoelde adviezen in plaats van echt naar onszelf te luisteren. Juist nu is het belangrijk dat je je eigen behoeften als uitgangspunt neemt.
Extra: Investeer in een ondersteunend netwerk!
Naast deze 3 strategieën is het ook belangrijk dat je investeert in een ondersteunend netwerk zowel zakelijk als in je privéleven. Bij tegenslag, verlies en verandering is het fijn als je terug kunt vallen op een netwerk wat jou dan opvangt. Het is fijn dat er mensen zijn die er voor jou zijn als je dat hard nodig hebt. Ik ben ervan overtuigd dat dit helpt bij het vergroten van je veerkracht. Het idee dat je op anderen kunt terugvallen alleen al!
Wat ik uit mijn eigen werkloosheid haalde
Ook mijn leven kent verlies, tegenslag en verandering. En ja, ook ik ben mijn werk ooit verloren. En niet alleen mijn baan, maar ook de mogelijkheid om mijn werk als re-integratiecoach met als specialiteit mensen met psychische klachten of psychiatrische problematiek te doen. Werk waar ik veel van hield. Dit omdat het niveau van mijn opleiding werd gedegradeerd, waardoor ik dit werk niet meer mócht doen. Dit leverde mij veel woede, verdriet en frustratie op.
Uiteindelijk heeft mijn veerkracht er voor gezorgd dat ik mij niet liet meeslepen door de situatie. Want ik mocht mijzelf niet verliezen in een situatie die ik zelf niet kon veranderen. Dus hield ik mij vast aan wat ik wist over mijzelf, over mijn talenten en wat mijn waardevolle bijdrage aan deze maatschappij kan zijn. Ook dit ging met ups en downs hoor. In 2012 werd Mentaal Onderhoud een feit. En wat je hier leest is één van de resultaten.
Actief en ervaringsgericht je veerkracht vergroten? Wees welkom voor de individuele training “Vergroot je Veerkracht met ACT“
Vergroot je Veerkracht met ACT is gebaseerd op Acceptance and Commitment Therapy. In 8 weken leer je je veerkracht vergroten. Lees hier meer over deze individuele training van 8 sessies.
Heb je behoefte aan hulp of heb je interesse in de individuele training “Vergroot je veerkracht met ACT”? Schroom niet om contact mij op te nemen en een kosteloos en vrijblijvend kennismakingsgesprek met mij te reserveren.
Bronvermelding en inspiratie:
- TED-x Talk van Lucy Hone
- Artikel Brainwash over veerkracht van Matthijs Steeneveld
- Mijn eigen (werk-)ervaringen en gevolgde opleidingen
- Een beetje uit het boek “Niets” van Maaike Helmer. Leesvoer voor mijn cliënten die herstellen uit een burn-out.
- En een beetje uit het boek “Van big bang tot burn-out” van Wilma de Rek en Witte Hoogendijk. Een aanrader voor stress en burn-out professionals.
- De inspirerende woorden tijdens mijn balletlessen van Henk Knaap tijdens mijn blessuretijd.
Ik ben Roos Streumer (1973). Meer dan 25 jaar, waarvan 11 jaar als psychosociaal therapeut, ben ik werkzaam geweest binnen de GGZ, het Sociaal Domein en binnen het Psychosociaal Werk.
In 2024 leg ik mijn werkzaamheden als therapeut neer voor iig een jaar. Ik weet nog niet weet of en wat ik met mijn opgedane kennis, vaardigheden en werkervaring ga doen.
Wel wil ik graag contact houden met het werkveld. Dit doe ik door mij in te zetten als coördinator voor Psychosociaal Portaal.
En daarnaast door “Lessen in Levenskunst” waarin ik tips, inspiratie en pragmatische oefeningen deel voor meer rust, richting en regie in jouw dagelijks leven. Gebaseerd op levenservaring, meer dan 25 jaar werkervaring en 11 jaar ondernemerschap binnen deze sector.