“Wat is het verschil tussen mannen en vrouwen als het over stress gaat?”, vroeg iemand mij enkele jaren terug. Daar had ik zelf nooit over nagedacht. Ook tijdens mijn opleiding is daar geen aandacht aan besteed. Een goede vraag dus! Uit verschillende onderzoeken die ik in mijn zoektocht naar het antwoord tegen kwam, blijkt dat er inderdaad een verschil is tussen hoe mannen en vrouwen met stress omgaan. En niet alleen dat, ook in de oorzaak van stress (stressoren) blijkt verschil te zijn. In dit artikel leg ik hier meer over uit.
Competitief versus Sociaal
Mannen ervaren stress als zij een prestatie moeten leveren. Een man is competitief en wil dus beter zijn dan de rest. Dit levert hem spanning op. Vrouwen reageren sterker op situaties van interpersonele aard, ofwel, vrouwen zijn gevoeliger voor sociale situaties en interactie. Zij kan zich afvragen of iedereen haar wel aardig , sociaal, hulpvaardig en goed genoeg vindt. Dit is een bron van stress. “Fight & Flight” als reactie op stressoren is een mannenzaak en “tend & befriend’ is een reactie die vooral bij vrouwen hoort.
IJsberen, sporten en er liever niet over praten
Mannen geven de voorkeur voor een actieve aanpak als uitingsvorm. Dit varieert van ijsberen, sporten, boos reageren tot aan het vinden van een adequate probleemgerichte oplossing. Mannen houden het probleem wat spanning veroorzaakt liever voor zichzelf en hebben behoefte aan afleiding. Zij kunnen zich zo even los maken van het probleem om te kunnen ontspannen. Als een man thuis komt van een drukke werkdag, dan praat hij daar liever niet over. Dit tot grote irritatie van zijn vrouw of vriendin. Hij is nu thuis. Dat gedoe op zijn werk komt de volgende dag wel weer.
Steun zoeken, emoties uiten en dan ontspannen
Een vrouw zoekt bij spanning ondersteuning in haar sociale netwerk. Zij wil met anderen praten over wat bij haar stress veroorzaakt en de emoties die zij daarbij ervaart. Op deze manier verkent de vrouw haar gevoelens. Het neemt de druk wat weg en zij voelt zich gehoord. Een vrouw vindt het fijn als aan haar wordt gevraagd hoe haar dag was. Op deze manier kan zij haar dag en spanning die zij heeft opgelopen gedurende dag, ventileren. Dit heeft zij eerst nodig om daarna te kunnen ontspannen.
Optimisme, vertrouwen en symptoombestrijding
Nadat een man even afstand heeft genomen, wil hij iets doen aan het probleem. Mannen hebben vaak een optimistische kijk, waardoor zij er vertrouwen in hebben dit op te kunnen lossen. Dit doen zij bij voorkeur zonder hulp en snel. Het voordeel van deze aanpak is dat mannen op een actieve manier oplossen, positief blijven en zich even los kunnen maken van het probleem.
Het nadeel is dat zij er niet over praten en het in hun eentje gaan oplossen. Anderen hoeven niet te weten dat ze ergens mee zitten, want dan zou je nog wel eens als “zwak” en niet voldoende competent gezien kunnen worden. De essentie van het probleem komt niet naar boven en de oplossing blijft symptoombestrijding. De man is in zijn probleemoplossend vermogen niet relatie-gericht, waardoor (werk-)relaties nog wel eens onder druk komen te staan.
Analyseren, oxitocine en erin blijven hangen
Vrouwen geven de voorkeur om te praten en het probleem grondig te analyseren. Dit doen vrouwen graag met behulp van een ander. Het is heel gezond om verbaal uiting te geven aan je problemen en emoties. Het gevoel gehoord te worden en het idee dat gevoelens erkend worden door je omgeving, geeft verlichting. Het knuffelhormoon oxitocine wat dan vrij komt, zorgt voor een ontspannen gevoel.
Het nadeel is dat je hierin kunt blijven hangen. In mijn praktijk ervaar ik dat vrouwen blijven analyseren en niet tot actie komen om oplossingsgericht en optimistisch aan het werk te gaan. Ook ervaar ik als counsellor dat deze uitingsvorm wat aan de oppervlakte blijft hangen. Erover praten betekent niet altijd dat de kern van het probleem naar boven wordt gehaald. Vaak wordt in cirkeltjes geredeneerd en gepraat en komt een vrouw niet tot actie. In de praktijk merk ik dat tot de kern komen nodig is om tot zelfinzicht en een oplossingsgerichte actieve aanpak te komen.
Aardig gevonden willen worden, geen spiegel voorhouden en projectie
Wat ons vrouwen helpt, blijkt ook een grote bron van stress te zijn. We vinden het belangrijk om door anderen aardig gevonden te worden. Dit geeft ons een gevoel van veiligheid, erbij horen. We zijn hierdoor meer gefocust op wat onze omgeving van ons wil en verlangt, dan op onze eigen behoeften. Hiermee hopen we aardig gevonden te worden en waardering te krijgen. Als dit niet (voldoende) lukt, dan voelen we ons onveilig. Dit is een grote bron van negatieve stress. Als wij vrouwen dan met elkaar praten over wat ons stress oplevert, dan zijn we meer bezig om aardig gevonden te worden, dan de ander daadwerkelijk te helpen in actie te komen en als dit nodig is een spiegel voor te houden.
Ook zijn er vrouwen die afleiding zoeken en zich richten op problemen van anderen. Op deze manier hoef je de confrontatie niet aan met je eigen issues. Helaas zie je dit wel eens gebeuren binnen de sector zorg & welzijn en bij zelfstandigen binnen hulpverlening en coaching. Je ziet dan vaak projectie ontstaan richting hulpvrager of zorgvrager (van projectie kan sprake zijn wanneer men eigenschappen of emoties van zichzelf tracht te ontkennen, verbergen of verdringen door deze toe te schrijven aan iets of iemand anders – Bron: Wikipedia).
Het is niet altijd zo zwart-wit gesteld
Wat ik hierboven schrijf is vrij zwart-wit gesteld is, daar ben ik mij van bewust. Er zijn genoeg vrouwen die optimistisch en oplossingsgericht zijn. Ook ken ik vrouwen die in zichzelf gekeerd raken en níet willen praten over wat hen bezig houdt. Er zijn genoeg mannen die goed weten hoe zij zich verbaal kunnen uiten. Maar ik ben ook mannen tegen gekomen die blijven klagen en zeuren over hun problemen en waarbij weinig oplossingsgerichtheid komt kijken.
Het beste van twee werelden; Wat we van elkaar kunnen leren!
De meest effectieve manier om met issues die negatieve stress veroorzaken om te gaan is het beste van deze twee werelden. Wat dat betreft kunnen mannen en vrouwen nog veel van elkaar leren. Wat ik van de “mannelijke” aanpak heb geleerd is om optimistische te zijn wat betreft mijn eigen vermogen om problemen op te lossen. Ook vind ik het heel fijn om de spanning los te laten door wat afleiding te zoeken. In mijn praktijk zorg ik ervoor dat deze twee werelden bij elkaar komen. Er wordt gepraat en er worden emoties geuit, maar ik houd je ook een spiegel voor en er wordt actief aan problematiek gewerkt.
En…waar ben jij heel goed in en wat zou jij nog willen leren?
De naam stresskippen & stresshanen kent een eigen verhaal. Een aantal jaar geleden gaf ik tijdens de Week van de Werkstress aan een bedrijf een korte presentatie over stress. Één van de deelnemers zag zichzelf als een stresshaan, want als man kun je geen stressKIP zijn. Deze term heb ik er sindsdien in gehouden. Tijdens de training die ik geef over stress preventie zorgt deze term altijd voor een humoristische noot in het geheel.
Ik ben Roos Streumer (1973). Door het schrijven van artikelen wil ik jou inspiratie en tips geven zodat jij meer uit je dag en nacht kunt halen.
In het dagelijks leven werk ik met veel plezier in mijn praktijk in Amstelveen waar ik stress en burn-out counselling, psychosociale therapie, slaap-coaching en ontspannende massages bied.
Wil je geen enkel artikel missen? Schrijf je dan in voor Mentaal Magazine. Of volg mij op Facebook, LinkedIn of Instagram.
Heb je vragen over dit artikel of vragen of interesse in mijn begeleiding? Stuur gerust een mail naar: info@mentaalonderhoud.nl of gebruik het contactformulier.