november 2016 - Mentaal Onderhoud

Werkdruk binnen zorg en welzijn: tips vanuit de praktijk

In dit artikel lees je maar liefst 31 tips over hoe je beter met werkdruk kunt omgaan. Onderstaande tips heb ik niet zelf geschreven, maar ze zijn speciaal voor jou opgesteld door vrouwen werkzaam binnen zorg & welzijn. Deze vrouwen vertellen waar zij zelf veel aan hebben. Daarom willen zij hun eigen tips om beter om te kunnen gaan met werkdruk binnen zorg en welzijn graag met jullie delen.

Afgelopen zomer (2016) hebben maar liefst 34 vrouwelijke professionals uit de sector zorg & welzijn mij een blik gegund in hun werkend leven en hoe zij de werkdruk hierin ervaren. Lees hier mijn verslag daarover. Daar kwam veel informatie uit. Natuurlijk heb ik zelf ervaring als professional binnen deze sector, maar als ik alleen uitga van mijzelf, dan ontstaat er een te eenzijdig beeld. De gesprekken en ingevulde enquêtes hebben mij enorm geholpen om vanaf 2017 inhoud en vorm te gaan geven aan mijn eigen werk.

Anti-stress tips van professionals uit zorg & welzijn voor professionals uit zorg & welzijn

Tijdens dit onderzoek heb ik gevraagd of deze professionals nog een goede anti-stress tip hebben met als doel om deze te delen met jullie. En dat hebben ze gedaan, met als resultaat 31 tips! Wat ben ik hier blij mee! In eerste instantie was ik van plan om iedere week 2 tips te delen op Facebook en LinkedIn. Helaas kwam daar snel de klad in. Vandaar dat ik alle 31 tips in één keer met jullie deel. Natuurlijk zijn er veel overeenkomsten, maar er zitten waarschijnlijk ook wat verrassende tips tussen.

Hier komen de tips:

“Denk eerst aan jezelf en dan pas aan een ander, anders ga je er aan onderdoor”. Bij veel zorgverleners staat de zorgvrager altijd centraal, dit merk ik ook bij mijzelf. En niet alleen de zorgvrager in de professionele setting, maar iedereen die om hulp vraagt of zorg nodig heeft staat centraal, vaak ook in het privéleven. Dat is niet gezond, denk eerst aan jezelf en dan aan een ander. Want als je er aan onderdoor gaat, heeft niemand meer wat aan jou.

“Wandelen, sporten en gezonde voeding, want als je goed voor jezelf zorgt, dan kun je ook goed voor een ander zorgen”.

“Geef het aapje terug aan de eigenaar en vecht niet tegen windmolens in. Met de eerste wordt bedoelt dat jongere professionals geneigd zijn om alle problemen van iedereen op hun schouders te nemen en zich daar enorm verantwoordelijk voor te voelen. Met het tweede wordt bedoeld dat het niet zinvol is om te vechten en strijden tegen iets wat je toch niet wint. Dat is zonde van je energie. Die energie heb je hard nodig.“

“Ga nooit uit van hoe jij op een situatie reageert. Iedereen zit weer anders in elkaar en voelt, denkt en reageert weer anders. Oordeel niet, maar leef je in. Dit levert loyaliteit en begrip op, hierdoor kun je veel meer aan, zeker als team. Nooit van jezelf uitgaan geldt ook voor het management”.

“Luister naar jezelf en doe jezelf recht. Onderzoek de signalen die je voelt, negeer deze niet. Veel professionals binnen deze sector zijn toegespitst op anderen. Je empathie is zowel je kracht als je valkuil. Wees je hiervan bewust”.

“Denk aan jezelf en durf ook echt “nee” te zeggen! Dat is best heel lastig, maar als je nooit voor jezelf “nee” zegt, raak je straks nog overwerkt.”

“Ik heb vanuit mijn eerste stage echt geleerd werk bij werk te laten wanneer je naar huis gaat en dit de volgende dag pas weer op te pakken. Dit heeft voor mij gezorgd dat mijn tweede stage een stuk beter is verlopen. Het is best lastig, maar wanneer je direct bij het begin de verwachting uitspreekt dat je dat toch echt niet doet (overwerk en meenemen van werk naar huis) hebben mensen daar veel begrip voor.”

“Zorg dat je buiten je werk je werk los kunt laten. Kijk of het eventueel financieel mogelijk is om minder te gaan werken en meer tijd voor jezelf te hebben. Als je buiten je werk goed in je vel zit, dan kun je je werk beter aan. “

“Zorg eerst voor jezelf, dan pas kun je echt voor de ander zorgen”.

“Yoga in combinatie met meditatie helpt mij enorm goed om met de werkdruk en stress om te kunnen gaan.”

“Probeer bij jezelf te blijven”.

“Zorg goed voor jezelf, anders kun je niet goed voor een ander zorgen”.

“Blijf praten met je team en met je manager. Vertel wat op je hart ligt.”

“Raak niet té betrokken bij je werk en de mensen. En blijf praten met collegae of vrienden als iets te moeilijk is.”

“Maak tijd vrij voor leuke dingen waar je van geniet, die je aan het lachen maken en waar je van ontspant. Wissel werk en privé af”.

“Blijf kijken naar de positieve punten. Bespreek thuis even waar je mee zit als je hier behoefte aan hebt en laat dan je werk los. Werk is werk en dat moet je op de drempel achter je laten. “

“Wanneer je in je vrije tijd eigenlijk geen zin of energie hebt om er op uit te gaan, doe het dan toch. Je kan hier energie van krijgen”.

“Zoek balans tussen werk en privé”.

“Ga bij een organisatie werken waar je zelf je werk kunt invullen in plaats van dat het management voor jou bepaalt hoe en wanneer je moet werken. Een keuze hebben in plaats van overgeleverd zijn scheelt 100% !”.

“Neem de rust om samen met de bewoners een kop koffie te drinken. Dit geeft enorm veel positiviteit en je hebt even tijd voor iedereen en jezelf.”

“Zorg dat je in je privéleven ook goed voor jezelf zorgt. Gezond eten en sporten zijn een pré voor mij”.

“Zit je iets dwars op je werk? Praat erover en werk naar een oplossing toe.”

“Doe ontspannende dingen naast je werk”.

“Wees niet te perfectionistisch en leer los te laten. De wereld rust niet alleen op jouw schouders. Durf nee te zeggen, een stap terug te doen of risico’s te nemen”.

“Luister naar jezelf en je eigen lichaam. Zorg dat je plezier in je werk houdt”.

“Als je de deur uitloopt van je werk, laat het los. Kijk naar de mooie dingen die je buiten je werk hebt; Je gezind, familie, huisdieren enzovoort. Geniet van de kleine dingen in het leven, ze geven je energie.

“Praat met je team over de hoge werkdruk, de gevolgen en wat hiermee gedaan kan worden binnen het team. Betrek het management hierbij. “

“Je kunt je er druk om maken, je kunt het ook niet doen. Het verandert niets aan de situatie, alleen aan jouw welbevinden.”

“Je kunt niet meer doen dan dat je kunt doen. En goed voor jezelf zorgen betekent dat je beter voor een ander kunt zorgen”.

“Als ik even iets kwijt moet, waarvan ik even niet weer hoe ik daarmee om moet gaan, dan meld ik dit bij mijn leidinggevende. Het maakt mij eigenlijk niet eens uit of ik wel of niet een antwoord krijg, maar ik ben het dan kwijt. Mijn leidinggevende vindt dit ook prettig. “

Moet ik dit doen. Moet ik dit doen. Moet ik dit Moet ik dit doen.

Eigenlijk gaat het allemaal over goede zelfzorg

Opvallend is dat bijna alle tips over zelfzorg gaan; Hoe goed zorg jij fysiek, mentaal en emotioneel voor jouzelf? Het gaat vooral over grenzen aangeven, je werk loslaten, je richten op wat belangrijk is in jouw leven en wat jou energie geeft, jezelf centraal durven stellen en naar jezelf en de signalen van je lichaam luisteren, kritisch nadenken over wat jouw verantwoordelijkheden zijn en goede fysieke zelfzorg. Wat mij betreft allemaal heel belangrijk, want goede zelfzorg is van belang om goed met werkdruk en stress om te gaan. Je neemt het hier niet mee weg, maar je kunt wel voorkomen dat je straks overspannen of zelfs met een burn-out thuis op de bank zit.

Ik hoop dat jullie wat aan deze tips hebben gehad. Ik zou het heel leuk vinden als je hieronder aangeeft welke tip jij heel waardevol vindt. Heb je zelf een waardevolle tip, deel het hier ook. Je weet ooit wie je hiermee helpt!

Roos Streumer

Ik ben Roos Streumer en door het schrijven van mijn blogs wil ik jou inspiratie en tips geven zodat jij meer uit je dag & nacht kunt halen. In mijn dagelijks leven werk ik met veel plezier in mijn praktijk Mentaal Onderhoud in Amstelveen. Daarnaast volg ik de opleidingsroute POH-GGZ via RINO Groep Amsterdam. Je kunt bij mij terecht voor:

Stress en Burn-Out Counselling
Slaapcoaching bij slapeloosheid / slecht slapen
Psychosociale Hulp bij perfectionisme, faalangst en weinig zelfvertrouwen
Als je in een onzekere, stressvolle (werk-)situatie zit.
Voor een relaxing voetmassage, voor wie geen therapie maar wel ontspanning nodig heeft!

Wil je geen door mij geschreven artikel missen? Schrijf je dan hier in voor Mentaal Magazine. Volg mij op Facebook en LinkedIn!

Stresskippen en Stresshanen

“Wat is het verschil tussen mannen en vrouwen als het over stress gaat?”, vroeg iemand mij enkele jaren terug. Daar had ik zelf nooit over nagedacht. Ook tijdens mijn opleiding is daar geen aandacht aan besteed. Een goede vraag dus! Uit verschillende onderzoeken die ik in mijn zoektocht naar het antwoord tegen kwam, blijkt dat er inderdaad een verschil is tussen hoe mannen en vrouwen met stress omgaan. En niet alleen dat, ook in de oorzaak van stress (stressoren) blijkt verschil te zijn. In dit artikel leg ik hier meer over uit.

Competitief versus Sociaal

Mannen ervaren stress als zij een prestatie moeten leveren. Een man is competitief en wil dus beter zijn dan de rest. Dit levert hem spanning op. Vrouwen reageren sterker op situaties van interpersonele aard, ofwel, vrouwen zijn gevoeliger voor sociale situaties en interactie. Zij kan zich afvragen of iedereen haar wel aardig , sociaal, hulpvaardig en goed genoeg vindt. Dit is een bron van stress. “Fight & Flight” als reactie op stressoren is een mannenzaak en “tend & befriend’ is een reactie die vooral bij vrouwen hoort.

IJsberen, sporten en er liever niet over praten

Mannen geven de voorkeur voor een actieve aanpak als uitingsvorm. Dit varieert van ijsberen, sporten, boos reageren tot aan het vinden van een adequate probleemgerichte oplossing. Mannen houden het probleem wat spanning veroorzaakt liever voor zichzelf en hebben behoefte aan afleiding. Zij kunnen zich zo even los maken van het probleem om te kunnen ontspannen. Als een man thuis komt van een drukke werkdag, dan praat hij daar liever niet over. Dit tot grote irritatie van zijn vrouw of vriendin. Hij is nu thuis. Dat gedoe op zijn werk komt de volgende dag wel weer.

Steun zoeken, emoties uiten en dan ontspannen

Een vrouw zoekt bij spanning ondersteuning in haar sociale netwerk. Zij wil met anderen praten over wat bij haar stress veroorzaakt en de emoties die zij daarbij ervaart. Op deze manier verkent de vrouw haar gevoelens. Het neemt de druk wat weg en zij voelt zich gehoord. Een vrouw vindt het fijn als aan haar wordt gevraagd hoe haar dag was. Op deze manier kan zij haar dag en spanning die zij heeft opgelopen gedurende dag, ventileren. Dit heeft zij eerst nodig om daarna te kunnen ontspannen.

Optimisme, vertrouwen en symptoombestrijding

Nadat een man even afstand heeft genomen, wil hij iets doen aan het probleem. Mannen hebben vaak een optimistische kijk, waardoor zij er vertrouwen in hebben dit op te kunnen lossen. Dit doen zij bij voorkeur zonder hulp en snel. Het voordeel van deze aanpak is dat mannen op een actieve manier oplossen, positief blijven en zich even los kunnen maken van het probleem.

Het nadeel is dat zij er niet over praten en het in hun eentje gaan oplossen. Anderen hoeven niet te weten dat ze ergens mee zitten, want dan zou je nog wel eens als “zwak” en niet voldoende competent gezien kunnen worden. De essentie van het probleem komt niet naar boven en de oplossing blijft symptoombestrijding. De man is in zijn probleemoplossend vermogen niet relatie-gericht, waardoor (werk-)relaties nog wel eens onder druk komen te staan.

Analyseren, oxitocine en erin blijven hangen

Vrouwen geven de voorkeur om te praten en het probleem grondig te analyseren. Dit doen vrouwen graag met behulp van een ander. Het is heel gezond om verbaal uiting te geven aan je problemen en emoties. Het gevoel gehoord te worden en het idee dat gevoelens erkend worden door je omgeving, geeft verlichting. Het knuffelhormoon oxitocine wat dan vrij komt, zorgt voor een ontspannen gevoel.

Het nadeel is dat je hierin kunt blijven hangen. In mijn praktijk ervaar ik dat vrouwen blijven analyseren en niet tot actie komen om oplossingsgericht en optimistisch aan het werk te gaan. Ook ervaar ik als counsellor dat deze uitingsvorm wat aan de oppervlakte blijft hangen. Erover praten betekent niet altijd dat de kern van het probleem naar boven wordt gehaald. Vaak wordt in cirkeltjes geredeneerd en gepraat en komt een vrouw niet tot actie. In de praktijk merk ik dat tot de kern komen nodig is om tot zelfinzicht en een oplossingsgerichte actieve aanpak te komen.

Aardig gevonden willen worden, geen spiegel voorhouden en projectie

Wat ons vrouwen helpt, blijkt ook een grote bron van stress te zijn. We vinden het belangrijk om door anderen aardig gevonden te worden. Dit geeft ons een gevoel van veiligheid, erbij horen. We zijn hierdoor meer gefocust op wat onze omgeving van ons wil en verlangt, dan op onze eigen behoeften. Hiermee hopen we aardig gevonden te worden en waardering te krijgen. Als dit niet (voldoende) lukt, dan voelen we ons onveilig. Dit is een grote bron van negatieve stress. Als wij vrouwen dan met elkaar praten over wat ons stress oplevert, dan zijn we meer bezig om aardig gevonden te worden, dan de ander daadwerkelijk te helpen in actie te komen en als dit nodig is een spiegel voor te houden.

Ook zijn er vrouwen die afleiding zoeken en zich richten op problemen van anderen. Op deze manier hoef je de confrontatie niet aan met je eigen issues. Helaas zie je dit wel eens gebeuren binnen de sector zorg & welzijn en bij zelfstandigen binnen hulpverlening en coaching. Je ziet dan vaak projectie ontstaan richting hulpvrager of zorgvrager (van projectie kan sprake zijn wanneer men eigenschappen of emoties van zichzelf tracht te ontkennen, verbergen of verdringen door deze toe te schrijven aan iets of iemand anders – Bron: Wikipedia).

Het is niet altijd zo zwart-wit gesteld

Wat ik hierboven schrijf is vrij zwart-wit gesteld is, daar ben ik mij van bewust. Er zijn genoeg vrouwen die optimistisch en oplossingsgericht zijn. Ook ken ik vrouwen die in zichzelf gekeerd raken en níet willen praten over wat hen bezig houdt. Er zijn genoeg mannen die goed weten hoe zij zich verbaal kunnen uiten. Maar ik ben ook mannen tegen gekomen die blijven klagen en zeuren over hun problemen en waarbij weinig oplossingsgerichtheid komt kijken.

Het beste van twee werelden; Wat we van elkaar kunnen leren!

De meest effectieve manier om met issues die negatieve stress veroorzaken om te gaan is het beste van deze twee werelden. Wat dat betreft kunnen mannen en vrouwen nog veel van elkaar leren. Wat ik van de “mannelijke” aanpak heb geleerd is om optimistische te zijn wat betreft mijn eigen vermogen om problemen op te lossen. Ook vind ik het heel fijn om de spanning los te laten door wat afleiding te zoeken. In mijn praktijk zorg ik ervoor dat deze twee werelden bij elkaar komen. Er wordt gepraat en er worden emoties geuit, maar ik houd je ook een spiegel voor en er wordt actief aan problematiek gewerkt.

En…waar ben jij heel goed in en wat zou jij nog willen leren?

De naam stresskippen & stresshanen kent een eigen verhaal. Een aantal jaar geleden gaf ik tijdens de Week van de Werkstress aan een bedrijf een korte presentatie over stress. Één van de deelnemers zag zichzelf als een stresshaan, want als man kun je geen stressKIP zijn. Deze term heb ik er sindsdien in gehouden. Tijdens de training die ik geef over stress preventie zorgt deze term altijd voor een humoristische noot in het geheel.